Norveški komitet za dodjelu Nobelove nagrade odlučio je da Nobelovu nagradu za mir za 2012. godinu dodijeli Evropskoj uniji (EU). Unija i njene preteče već šest decenija doprinose narpetku mira i pomirenja, demokratije i ljudskih prava u Evropi.
Visoka predstavnica Unije za inostrane poslove i bezbjednosnu politiku i potpredsjednica Komisije, Ketrin Ešton, izjavila je sljedeće:
“Oduševljena sam viješću da je Evropska unija dobitnik Nobelove nagrade za mir za 2012. Godinu kao priznanje za njen rad na pomirenju, demokratiji, promovisanju ljudskih prava i širenje područja mira i stabilnosti na kontinentu.
U zemljama EU, istorijski neprijatelji su postali bliski partneri i prijatelji.
Ponosna sam što učestvujem u nastavku ovog rada. Osnivanje Evropske službe za spoljne aktivnosti omogućilo nam je da dođemo do sveobuhvatnog pristupa boljem promovisanju evropskih osnovnih vrijednosti u cijelom svijetu.
Nastaviću da neumorno radim na unapređivanju ovog procesa”.
U zajedničkoj izjavi, predsjednik Evropskog savjeta Herman van Rompej i predsjednik Komisije Žoze Manuel Barozo rekli su sljedeće: “U svom začetku, Evropska unija je obujedinila nacije koje su izašle iz ruševina razarajućih svjetskih ratova – koji su potekli sa ovog kontinenta – i ujedinila ih u projektu za mir. Tokom proteklih šezdeset godina, Evropska unije je ponovo ujedinila kontinent kog je hladni rat rascijepio u pogledu vrijednosti kao što su poštovanje ljudskog digniteta, slobode, demokratije, jednakosti, vladavine prava i poštovanja ljudskih prava”.
Konstatujući njenu saradnju sa Ujedinjenim nacijama, generalni sekretar Ban Ki Mun danas je čestitao Evropskoj uniji na dodjeli Nobelove nagrade za mir za 2012, naglasivši njenu ulogu u izgradnji mira, promovisanju ljudskih prava i podršci ekonomskom i socijalnom razvoju u svijetu.
“Danas je nezamjenljiv partner Ujedinjenih nacija dobio više nego zasluženo prizanje dostignuša i značaja u Evropi i svijetu”, izjavio je Ban Ki Mun.
Američki državni sekretar Hilari Klinton takođe je čestitala Evropskoj uniji, rekavđi da Nobelova nagrada za mir odražava veliki trud bloka u postizanju jedinstva.
“Dozvolite mi da čestitam Evropskoj uniji na Nobelovoj nagradi za mir. Zaista, sasvim je nevjerovatno vidjeti u kojoj mjeri je Evropa ujedinjena i miroljubiva u 21. vijeku, a do toga nije došlo slučajno”, izjavila je gospođa Klinton. “Do toga je došlo velikim trudom i zalaganjem lidera i građana cijele Evrope”, dodala je.
U periodu između ratova, Norveški komitet za dodjelu Nobelove nagrade dodijelio je nekoliko nagrada licima koja su tražila pomirenje Njemačke i Francuske. U periodu nakon 1945, to pomirenje je postalo stvarnost. Užasne patnje u drugom svjetskom ratu pokazale su da postoji potreba za jednom novom Evropom.
Tokom razdoblja od sedamdeset godina, Njemačka i Francuska su ratovale tri puta. Danas je rat između Njemačke i Francuske nezamisliv. To pokazuje da kroz dobro usmjerene napore i izgradnju uzajamnog povjerenja, istorijski neprijatelji mogu da postanu bliski partneri.
Tokom osamdesetih godina, Grčka, Španija i Portugalija su se pridružile EU. Uslov za članstvo bilo je uvođenje demokratije. Pad Berinskog zida omogućilo je članstvo u EU za nekoliko zemalja centralne i istočne Evrope, čime je otvorena nova era u evropskoj istoriji. Podjela na istok i zapad je uglavnom izbrisana; demokratija je osnažena i riješeni mnogi nacionalni sukobi između država.
Prijem Hrvatske u članstvo sljedeće godine, otvaranje pregovora sa Crnom Gorom o učlanjenju i davanje statusa zemlje kandidata Srbiji jačaju proces pomirenja na Balkanu. Tokom protekle decenije, mogućnost učlanjenja Turske u EU unaprijedila je demokratiju i ljudska prava u toj zemlji.
EU trenutno prolazi kroz velike ekonomske poteškoće i socijalne nemire. Norveški komitet za dodjelu Nobelove nagrade želi da apostrofira, po njegovom mišljenju, najvažnije ostvarenje EU: uspješnu borbu za mir i pomirenje, i demokratiju i ljudska prava. Uloga koju EU ima u stabilizaciji pomogla je da se najveći do Evrope preobrati od kontinenta rata u kontinent mira.
Djelovanje EU predstavlja „bratstvo nacija“ i dostiže oblik „mirovnih kongresa“ koje u svojoj oporuci iz 1895. Alfred Nobel navodi kao kriterijume za dodjelu nagrade za mir.
